21 December વિશ્વના ઘણા ભાગોમાં શિયાળાની સંક્રાંતિ (Winter Solstice) તરીકે ઓળખાય છે. આ દિવસ વૈજ્ઞાનિક અને જ્યોતિષીય દ્રષ્ટિએ વિશેષ મહત્વ ધરાવે છે. આ દિવસે વર્ષનો સૌથી નાનો દિવસ અને સૌથી લાંબી રાત થાય છે. આ પરિબળ પૃથ્વીની પરિભ્રમણ અને તેના ધ્રુવોની ઢોળાઈના કારણે બને છે. આ દિવસના વૈજ્ઞાનિક અને સામાજિક પાસાં સમજીને આપણે પ્રકૃતિના ચમત્કારોને નજીકથી જાણી શકીએ છીએ.
શિયાળાની સંક્રાંતિ શું છે?
શિયાળાની સંક્રાંતિ તે દિવસ છે જ્યારે પૃથ્વીનો ઉત્તર ધ્રુવ સૂર્યથી સૌથી વધુ દૂર હોય છે. પૃથ્વી 23.5 ડિગ્રીના ઢોળાવ સાથે પોતાની ધરી પર ફરતી હોવાથી વર્ષ દરમિયાન સૂર્યપ્રકાશનું વિતરણ બદલાય છે. 21 ડિસેમ્બરના રોજ, ઉત્તર ગોળાર્ધમાં સૂર્યની કિરણો મકર રેખા પર સીધી પડે છે, જે કારણે દિવસનો સમય સૌથી નાનો અને રાત સૌથી લાંબી થાય છે.
દિવસ નાનો અને રાત લાંબી કેમ?
21 ડિસેમ્બરે પૃથ્વી પરનો ઉત્તર ગોળાર્ધ સૂર્યથી વધુ દૂર રહે છે, જે કારણે સૂર્યપ્રકાશ પૃથ્વીના આ ભાગ પર ઓછો પડે છે. આ સ્થિતિમાં સૂર્ય આકાશમાં ઓછો સમય દેખાય છે, જે દિવસના સમયને ઘટાડે છે. બીજી તરફ, રાત લાંબી હોય છે, કારણ કે પૃથ્વીનો મોટો ભાગ આ અવસ્થામાં અંધકારમાં રહે છે.
આ પણ વાંચો : વીજળીનું બિલ વધુ આવી રહ્યું હોય તો કરો આ ઉપાય, વીજળી બિલ ઘટાડવાના ઉપાયો
વૈજ્ઞાનિક દ્રષ્ટિકોણ
શિયાળાની સંક્રાંતિ પૃથ્વીના પરિભ્રમણ, પરિભ્રમણકક્ષા અને ઢોળાવના પરિણામે બને છે. આ દિવસે, પૃથ્વી સૂર્યથી પોતાના પથ પર આટલી રીતે સ્થિત હોય છે કે ઉત્તર ગોળાર્ધમાં સૂર્યપ્રકાશ સૌથી ઓછો હોય છે. દક્ષિણ ગોળાર્ધમાં આ દિવસ ઉનાળાની સંક્રાંતિ તરીકે ઓળખાય છે, જ્યાં દિવસ સૌથી લાંબો અને રાત નાની હોય છે.
સાંસ્કૃતિક અને ઐતિહાસિક મહત્વ
વિશ્વના વિવિધ સંસ્કૃતિઓમાં 21 ડિસેમ્બરના દિવસે ખાસ તહેવારો અને ઉજવણીઓ થાય છે. પ્રાચીન કાળમાં આ દિવસને નવું વર્ષ શરૂ થવાનું પ્રતીક માનવામાં આવતું. યુરોપમાં ડ્રુઇડ્સ દ્વારા “યુલ” નામની ઉજવણી કરવામાં આવતી, જેમાં શિયાળાના અંત અને વસંતના આગમનનું સ્વાગત કરવામાં આવતું. મકર સંક્રાંતિના સમકક્ષ આ ઉજવણીઓમાં પ્રકૃતિ અને તેના પરિબળોને માનવામાં આવતું.
પ્રકૃતિ પર અસર
21 ડિસેમ્બરથી દિવસ ધીમે ધીમે લાંબા થવા લાગે છે, જે વસંત ઋતુ તરફનું સંકેત આપે છે. આ સમયગાળો પ્રકૃતિ માટે આરામ અને નવી શરૂઆત માટે મહત્વપૂર્ણ છે. ઠંડા વાતાવરણમાં વૃક્ષો અને પ્રાણીઓ શિયાળાના અંત માટે તૈયાર થાય છે.
આ દિવસ માનવ જીવનમાં કેવી અસર કરે છે?
માનવ જીવન પર આ દિવસનો પ્રભાવ ઠંડીના વધતા પ્રમાણ અને દિવસના ઓછા પ્રકાશ સાથે જોવામાં આવે છે. લોકો ગરમ કપડાં પહેરે છે, ગરમ ખોરાક અને પીણાં પસંદ કરે છે. આ દિવસ માનવજીવનમાં આરામ અને ચિંતન માટેનો સમય બની શકે છે.
આધુનિક દ્રષ્ટિકોણ
આજના સમયમાં 21 ડિસેમ્બર જ્યોતિષ, ખગોળશાસ્ત્ર અને પર્યાવરણ વિજ્ઞાન માટે મહત્વપૂર્ણ દિવસ છે. વૈજ્ઞાનિકો આ દિવસે પૃથ્વીના ઢોળાવ અને પરિભ્રમણ અંગે અભ્યાસ કરે છે. આ દિવસ અમુક સંસ્કૃતિઓમાં આધ્યાત્મિક મહત્વ ધરાવે છે, જ્યાં લોકો ધ્યાન અને પ્રકૃતિ સાથે જોડાણ માટે આ દિવસનો ઉપયોગ કરે છે.
નિષ્કર્ષ
21 ડિસેમ્બર વર્ષનો નાનામાં નાનો દિવસ અને લાંબી રાત છે, જે પૃથ્વી અને સૂર્યના ગતિશીલ સંબંધનું સુંદર ઉદાહરણ છે. આ દિવસ માત્ર વૈજ્ઞાનિક દ્રષ્ટિએ જ નહીં, પણ સાંસ્કૃતિક અને માનવજીવનના વિવિધ પાસાંઓ માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે. 21 ડિસેમ્બર આપણને પ્રકૃતિના ચક્ર અને તેની મહાનતાનું સ્મરણ કરાવે છે.
વધુ વાંચો :
શિયાળામાં કફ થઈ ગયો છે આ કરો દેસી ઉપાય ! ફક્ત એક દિવસ માં કફ ગાયબ થઈ જશે
SBI PPF Scheme : 1 લાખ જમાં કરો અને મેળવો 27,12,139 આટલા વર્ષ પછી
કેન્સર દર્દીઓ માટે મોટી ખુશખબરી: રશિયાએ કેન્સરની રસી શોધવાનો કર્યો દાવો
નમસ્કાર મિત્રો, મારું નામ જયવીર બઢિયા છે હું એક કન્ટેન્ટ રાઈટર છું મને ટેક, ઓટોમોબાઇલ અને એજ્યુકેશનલ આર્ટિકલ્સ લખવા પસંદ છે આની સાથે મને સમય ની સાથે નવુ નવું શીખવું ગમે છે.