લાલ બહાદુર શાસ્ત્રી જન્મજયંતી 2024 : લાલ બહાદુર શાસ્ત્રી ભારતના બીજા વડાપ્રધાન, 2 ઓક્ટોબર, 1904ના રોજ ઉત્તર પ્રદેશના મુઘલસરાઇમાં જન્મ્યા હતા. તેમનું જીવન સાદગી, નૈતિકતા અને અખંડ દેશપ્રેમનું જ્વલંત ઉદાહરણ હતું. તેમના વિચાર અને કાર્ય પ્રત્યેનું સમર્પણ આજના યુગમાં પણ અનેક નેતાઓ અને નાગરિકોને પ્રેરણા આપે છે. લાલ બહાદુર શાસ્ત્રીને સામાન્ય રીતે મૌન અને સંયમ સાથે કામ કરનાર નેતા તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, પરંતુ તેમના કાર્યો અને નિર્ણયોએ ભારતના રાજકીય અને સામાજિક જીવન પર કાયમી છાપ મૂકી છે.
શસ્ત્રીજીનું બાળપણ અને શિક્ષણ
લાલ બહાદુર શાસ્ત્રીના બાળપણનું મોટું ભાગ સવરેલી પરિસ્થિતિમાં વિતાવેલું. તેઓ બાળક હતા ત્યારે તેમના પિતાનું અવસાન થયું, જેના કારણે પરિવારને આર્થિક કટોકટીનો સામનો કરવો પડ્યો. આમ છતાં, શાસ્ત્રીજીએ નાની વયથી જ જવાબદારી અને સમાજપ્રતિ ઇમાનદારીથી કામ કરવાનું શીખી લીધું.
તેમણે વારાણસીની કાશી વિદ્યાપીઠમાંથી વિદ્યાભ્યાસ કર્યો અને ત્યાંથી તેમને “શાસ્ત્રી” ઉપાધિ મળી, જે પછી તેમના નામ સાથે આ શબ્દ અવિભાજ્ય બની ગયો. તેમના શૈક્ષણિક જીવન દરમિયાન જ તેમણે રાષ્ટ્રવાદ અને બ્રિટિશ શાસનથી મુક્તિ મેળવવાના વિચારોથી પ્રેરિત થઈને સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામમાં જોડાવાનું નક્કી કર્યું.
સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામમાં યોગદાન
લાલ બહાદુર શાસ્ત્રીએ મહાત્મા ગાંધીના અહિંસાના વિચારોથી પ્રેરણા મેળવીને સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામમાં પ્રવેશ કર્યો. તેઓ 1920માં ગાંધીજીના નોન-કોપરેશન આંદોલન સાથે જોડાયા. તેમણે ખાદી પહેરવાનું શરૂ કર્યું અને સમગ્ર જીવન માટે બ્રિટિશ શાસનનો બ્હિષેક કર્યો.
1930માં, તે ડાંડી કૂચમાં પણ જોડાયા, જ્યાં તેમણે મીઠાના કાનૂનનો ભંગ કર્યો અને થોડાક સમય માટે જેલમાં રહ્યા. આમ, સ્વાતંત્ર્ય આંદોલન દરમિયાન તેઓ અનેક વખત જેલ ગયા, પરંતુ તેમના મનમાં દેશપ્રતિનો પ્રેમ અને મહાત્મા ગાંધીના અહિંસા અને સત્યના વિચારો પ્રત્યેની ભક્તિ કદી ન ઘટી.
રાજકીય જીવન અને વડાપ્રધાન તરીકેની નિમણૂક
1947માં ભારતને આઝાદી મળ્યા પછી, લાલ બહાદુર શાસ્ત્રી સ્વતંત્ર ભારતના પ્રથમ કેબિનેટમાં ટ્રાન્સપોર્ટ અને રેલવે મંત્રી તરીકે નિયુક્ત થયા. તેઓ ખૂબ સરળતા અને કર્તવ્યનિષ્ઠાથી પોતાની જવાબદારીઓ બજાવતા. 1956માં મુંબઇમાં એક મોટી રેલ દુર્ઘટનાથી ઘણા લોકોના મૃત્યુ થયા, જેનું નૈતિક જવાબદારી સ્વીકારીને શાસ્ત્રીજીએ પોતાના પદ પરથી રાજીનામું આપી દીધું. આ ઘટનાથી તેમના વ્યક્તિત્વના સચ્ચાઈ અને નૈતિકતાના મૂલ્યોને સ્પષ્ટ નોંધવામાં આવ્યા.
જ્યારે 1964માં જવાહરલાલ નહેરૂનું અવસાન થયું, ત્યારે રાજકીય પરિસ્થિતિ ખૂબ જ નાજુક હતી. એ સમયે લાલ બહાદુર શાસ્ત્રીને દેશના વડાપ્રધાન તરીકે પસંદ કરવામાં આવ્યા. તેઓના શાસનકાળમાં દેશ ઘણાં પડકારોને સામનો કરી રહ્યું હતું, પરંતુ શાસ્ત્રીજીએ તેમની નમ્રતા, વિવેક અને પ્રબળ નિષ્ણાત સંવેદનાથી દરેક સમસ્યાનો સામનો કર્યો.
“જય જવાન, જય કિસાન”નો નારો અને ખેડૂત અને સૈનિક પ્રત્યેની વફાદારી
લાલ બહાદુર શાસ્ત્રીની સૌથી મોટું યોગદાન એવા નારા “જય જવાન, જય કિસાન“માં જોવા મળી શકે છે. આ નારા દ્વારા તેમણે ખેડૂતો અને સૈનિકો પ્રત્યેની મહાનતા અને તેમનું મહત્ત્વ લોકોને સમજાવ્યું.
1965માં પાકિસ્તાન સાથે થયેલા યુદ્ધ દરમિયાન શાસ્ત્રીજીએ દેશના સૈનિકોનું મનોબળ ઉંચું રાખ્યું અને ખૂબ મક્કમ નિર્ણય કર્યા. તેમનો સંદેશ સાફ હતો કે દેશમાં સલામતી અને શાંતિ માટે સૈનિકો અને ખેડૂતો બંનેનો મહત્વનો ફાળો છે. જ્યારે દેશના લોકો પાસે પૂરતું ખોરાક નહોતું, ત્યારે તેમણે લોકોને અહિંચિત આપો; અને 66 કલાકનું ઉપવાસ પણ રાખો એમ અપીલ કરી.
શાસ્ત્રીજીએ ખાદ્યસુરક્ષા અંગે સ્વદેશી ઉત્પાદન પર ભાર મૂક્યો, જેથી ખાદ્યસંગઠનથી વિમુક્ત થઈ શકાય અને દેશ આર્થિક રીતે મજબૂત બને. આ નારો આજે પણ ભારતીય ખેતી અને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા માટે પ્રેરણા છે.
શાસ્ત્રીજીની સાદગી અને આધ્યાત્મિકતા
લાલ બહાદુર શાસ્ત્રીની સાદગી અને અન્યો પ્રત્યેની પ્રતિબદ્ધતા તેમના જીવનનો મોટો ભાગ રહી છે. તેમના આચાર-વિચારમાં આદર્શવાદ અને ચિત્તની શુદ્ધિનો મિશ્રણ જોવા મળતો. શાસ્ત્રીજીએ હંમેશાં ખાદી પહેરી અને સરળ જીવનશૈલી અપનાવી. તેઓ સત્ય અને ન્યાયના મક્કમ આચરણકર્તા હતા, અને તેમના નિર્ણયમાં હંમેશા દેશ અને સમાજના હિતને પ્રાથમિકતા આપતા.
તેમની માતૃભૂમિ પ્રત્યેની સમર્પણ ભાવના અને નૈતિકતાના પ્રણાલીને કારણે શાસ્ત્રીજીને લોકપ્રિયતા મળી. તેઓ માનતા હતા કે પ્રજા સાથેનું અવિભાજ્ય સંબંધ નેતાની તાકાત છે.
તાશકંદ કરાર અને રહસ્યમય મૃત્યુ
1965ના ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધને અંતે શાસ્ત્રીજીએ તાશકંદમાં એક શાંતિ કરાર કર્યો. આ કરાર દ્વારા ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે યુદ્ધ વિહોણા સંવાદ માટે માર્ગ ખૂલી શક્યો. 10 જાન્યુઆરી, 1966ના રોજ તાશકંદમાં આ કરાર હસ્તાક્ષર થયા, પરંતુ બીજા જ દિવસે, 11 જાન્યુઆરીએ, શાસ્ત્રીજીનું અચાનક અવસાન થયું. તેમના મૃત્યુના કારણ વિશે અનેક તરકોયથ પોય થયા, કારણ કે તેનું સાચું કારણ ક્યારેય જાહેર નહોતું થયું.
વારસો અને પ્રેરણા
લાલ બહાદુર શાસ્ત્રીનું જીવન અને કાર્ય આપણા માટે વિશાળ પ્રેરણાસ્ત્રોત છે. તેમની સાદગી, નૈતિકતા અને નિષ્પક્ષતા સમાજ અને રાજકારણના તમામ ક્ષેત્રોમાં અનુકરણ કરવાને લાયક છે.
“જય જવાન, જય કિસાન” જેવા નારાઓ દ્વારા તેમણે દેશને એકતાના મજબૂત તંતુ સાથે જોડીને રાખ્યું. આજના સમયમાં પણ, ભારતના લોકોને શાસ્ત્રીજીના આદર્શો અને મૂલ્યોને માને રાખવાની જરૂર છે.
લાલ બહાદુર શાસ્ત્રીની જન્મજયંતી એ માત્ર તેમને યાદ કરવાની તક નથી, પરંતુ તેમની દ્વારા શીખેલા મૂલ્યોને જીવનમાં ઉતારવાની પણ તક છે.
હંમેશા નવી નવી અપડેટ્સ મેળવવા માટે અમારા whatsapp group ને જોઈન કરો જેથી તમને સમયસર અપડેટ્સ મળતી રહે.
મહાત્મા ગાંધી ના વિચારો: સત્ય અને અહિંસાનો અનંત સંદેશ
ADC Bank Bharti: અમદાવાદ ડિસ્ટ્રિક્ટ બેંક ભરતી ધોરણ 10 પાસ ઉપર આવી, આ રીતે કરો અરજી
નમસ્કાર મિત્રો, મારું નામ જયવીર બઢિયા છે હું એક કન્ટેન્ટ રાઈટર છું મને ટેક, ઓટોમોબાઇલ અને એજ્યુકેશનલ આર્ટિકલ્સ લખવા પસંદ છે આની સાથે મને સમય ની સાથે નવુ નવું શીખવું ગમે છે.