Digital Gujarat માટે OTR જનરેટ કેવી રીતે કરવો ?? ઘરે બેઠા 5 મિનિટ OTR બનાવો

Generate OTR : ભારત સરકાર શિક્ષણના ક્ષેત્રે સમાનતા અને સંધાનને પ્રોત્સાહન આપવા માટે અનેક શિષ્યવૃત્તિ યોજનાઓ ચલાવે છે. આ બધી યોજનાઓની અરજી, સત્તાવાર માહિતી અને સંચાલન માટે “નેશનલ સ્કોલરશિપ પોર્ટલ” (NSP – scholarships.gov.in) એક કેન્દ્રીય, ઓનલાઇન પ્લેટફોર્મ તરીકે કાર્ય કરે છે. આ લેખમાં NSP વિશે તમામ જરૂરી માહિતી સરળ ગુજરાતીમાં સમજાવીશું.

NSP શું છે? (What is NSP?) 

NSP એ ભારત સરકારનું એક એકીકૃત પોર્ટલ છે જે કેન્દ્ર સરકાર, રાજ્ય સરકારો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો દ્વારા ચલાવાતી બધી જ શિષ્યવૃત્તિ યોજનાઓ માટે ઓનલાઇન અરજી, સ્થિતિ ચેક કરવી, ભૂલ સુધારવી અને શિષ્યવૃત્તિ પ્રાપ્ત કરવીની સુવિધા પૂરી પાડે છે. આનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય પારદર્શકતા લાવવો અને વિદ્યાર્થીઓને એક જ સ્થાનેથી બધી માહિતી અને સેવાઓ પૂરી પાડવાનો છે.

NSP પર ઉપલબ્ધ શિષ્યવૃત્તિ યોજનાઓ (Schemes Available on NSP):

NSP પર મુખ્યત્વે નીચેની પ્રકારની યોજનાઓનો સમાવેશ થાય છે:

1. પ્રી-મેટ્રિક શિષ્યવૃત્તિ (Pre-Matric Scholarships):

1. ધોરણ 1 થી 10 માં અભ્યાસ કરતા વિદ્યાર્થીઓ માટે.
2.  ખાસ કરીને ઓછિયાત, SC/ST, OBC, લઘુમતી સમુદાયના અને આર્થિક રીતે નબળા વિદ્યાર્થીઓ માટે.
3. ફી, પુસ્તકો, યુનિફોર્મ, વગેરે માટે આર્થિક સહાય.

2. પોસ્ટ-મેટ્રિક શિષ્યવૃત્તિ (Post-Matric Scholarships):

• ધોરણ 11, 12 અને ડિપ્લોમા/ડિગ્રી/તકનીકી અભ્યાસક્રમોમાં અભ્યાસ કરતા વિદ્યાર્થીઓ માટે.
• મુખ્યત્વે SC, ST, OBC, લઘુમતી સમુદાયના વિદ્યાર્થીઓ માટે.
• ટ્યુશન ફી, જોડાણ ફી, મેઇન્ટેનન્સ ભથ્થું (રહેણાંક ખર્ચ) માટે.

3. મેરિટ-કમ-મીન્સ શિષ્યવૃત્તિ (Merit-cum-Means Scholarships):

• ટેકનિકલ અને પ્રોફેશનલ કોર્સ (ઇજનેરી, MBBS, MBA, વગેરે)માં અભ્યાસ કરતા આર્થિક રીતે નબળા પરંતુ મેધાવી વિદ્યાર્થીઓ માટે.
• કુટુંબની વાર્ષિક આવક મર્યાદા હોય છે.

4. કેન્દ્રીય ક્ષેત્રીય શિષ્યવૃત્તિ (Central Sector Scheme of Scholarships):

• સિનિયર સેકન્ડરી (12મી) અને ગ્રેજ્યુએશન/પોસ્ટ-ગ્રેજ્યુએશન સ્તરે ઉચ્ચ મેધાવી ધરાવતા વિદ્યાર્થીઓ માટે.
• મુખ્યત્વે ગ્રેજ્યુએશન સુધી ચાલુ રહે છે.

5. રાજ્ય સરકારની શિષ્યવૃત્તિ (State Government Scholarships):

• ગુજરાત સરકાર દ્વારા ચલાવાતી તમામ શિષ્યવૃત્તિ યોજનાઓ પણ NSP પોર્ટલ દ્વારા જ ઓનલાઇન મેનેજ થાય છે.
•  ઉદાહરણ: ગુજરાત સરકારની પ્રિયદર્શિની યોજના (બાલિકાઓ માટે), ગુજરાત રાજ્ય શિષ્યવૃત્તિ (SC/ST/OBC/SEBC/EWS વિદ્યાર્થીઓ માટે), વગેરે.

NSP પર અરજી કરવા માટે જરૂરી દસ્તાવેજો (Required Documents):

•  વિદ્યાર્થીનો આધાર કાર્ડ (ફોટો સાથે જોડાયેલ મોબાઇલ નંબર)
• વિદ્યાર્થીની બેંક પાસબુકની પ્રથમ પાનાની સ્કેન કોપી (IFSC કોડ સાથે)
• શાળા/કોલેજનો વર્તમાન વર્ષનો પ્રવેશ પ્રમાણપત્ર (Admission Proof/Bonafide Certificate)
• છેલ્લા ધોરણનો માર્કશીટ/પાસિંગ સર્ટિફિકેટ
• ઘરની આવકનું પ્રમાણપત્ર (Income Certificate – અનુરૂપ યોજના મુજબ)
•  જાતિ પ્રમાણપત્ર (Caste Certificate – જો લાગુ પડતું હોય તો)
• ડોમિસાઇલ પ્રમાણપત્ર (Domicile Certificate – જો લાગુ પડતું હોય તો)
• પાસપોર્ટ સાઇઝ ફોટો

NSP (National Scholarship Portal) પર અરજી કેવી રીતે કરવી? (Step-by-Step Application Process):

1. રજીસ્ટ્રેશન (Registration):

• અધિકૃત વેબસાઇટ પર જાઓ: https://scholarships.gov.in/Students‘New Registration’ પર ક્લિક કરો.
• સૂચનાઓ વાંચો અને ‘Continue’ પર ક્લિક કરો.
• વિદ્યાર્થીનો નામ, જન્મતારીખ, મોબાઇલ નંબર, ઇમેઇલ ID, બેંક વિગતો, આધાર નંબર, વગેરે ભરો.
• પાસવર્ડ બનાવો અને રજીસ્ટર કરો.
• તમારા રજીસ્ટર્ડ મોબાઇલ અને ઇમેઇલ પર OTP (એક સમયનો પાસવર્ડ) મેળવો અને ભરો.
• પરમેનન્ટ રજીસ્ટ્રેશન ID (OTR) જનરેટ થશે. તેને સુરક્ષિત સ્થાને નોંધી લો.

2. લોગિન (Login):

• પોર્ટલ પર પાછા જાઓ અને ‘Login’ પર ક્લિક કરો.
• તમારો OTR અને પાસવર્ડ દાખલ કરીને લોગિન કરો.

3. યોજના પસંદગી અને અરજી ફોર્મ (Scheme Selection & Application Form):*

• ‘Application Form’ ટેબ પર જાઓ.
• ‘અરજી કરો’ (Apply) પર ક્લિક કરો.
•  તમારા શૈક્ષણિક વિગતો (ધોરણ, જિલ્લો, શાળા/કોલેજનું નામ અને ID – ડ્રોપડાઉનમાંથી પસંદ કરો), જાતિ, ધર્મ, માતા-પિતાની આવક, વગેરે ભરો.
• તમે જે યોજના(ઓ) માટે પાત્ર હો તે પસંદ કરો. (ઘણી વખત સિસ્ટમ આપમેળે સૂચિત કરે છે).

4. દસ્તાવેજો અપલોડ કરવા (Uploading Documents):

•  માંગવામાં આવેલા તમામ દસ્તાવેજોની સ્કેન કોપી (સ્પષ્ટ અને PDF/JPEG ફોર્મેટમાં) અપલોડ કરો.
•  દરેક દસ્તાવેજ માટેનું સાઇઝ અને ફોર્મેટ પોર્ટલ પર દર્શાવેલ હોય છે.

5. ફાઇનલ સબમિશન (Final Submission):

• બધી વિગતો અને દસ્તાવેજો ચેક કરો.
•  ‘ફાઇનલ સબમિટ’ (Final Submit) બટન પર ક્લિક કરો.
• એકવાર ફાઇનલ સબમિટ કર્યા પછી ફેરફાર કરી શકાતો નથી, તેથી બાકીકૂરતી રાખો!

6. પ્રિન્ટઆઉટ (Printout):

• સબમિટ કરેલ અરજીનો પ્રિન્ટઆઉટ લઈ લો.
• તેની સહી કરાવેલી નકલ અને જરૂરી દસ્તાવેજોની સાથે તમારી શાળા/કોલેજના અધિકારીને સોંપી દો.
• શાળા/કોલેજ દ્વારા ઓનલાઇન ભલામણ (Verification & Forwarding) કરવી આવશ્યક છે.

અરજીની સ્થિતિ કેવી રીતે ચેક કરવી? (Checking Application Status):

1. NSP પોર્ટલ પર લોગિન કરો.
2. ‘Application Status’ ટેબ પર જાઓ.
3. તમારી તમામ અરજીઓ અને તેમની સ્થિતિ (જેમકે: રજીસ્ટર્ડ, શાળા/કોલેજ દ્વારા ભલામણ થયેલ, જિલ્લા દ્વારા ભલામણ થયેલ, મંજૂર, અનધિકૃત, ભંડોળ મોકલેલ, વગેરે) દેખાશે.

શિષ્યવૃત્તિની રકમ કેવી રીતે મળે છે? (Disbursement of Scholarship):

• શિષ્યવૃત્તિની રકમ પધ્ધતિસરનું ભંડોળ વહેંચણી (Direct Benefit Transfer – DBT) દ્વારા સીધી વિદ્યાર્થીના બેંક ખાતામાં જમા કરવામાં આવે છે.
• આ માટે **આધાર-સંકળાયેલ બેંક ખાતું (Aadhaar Linked Bank Account)અને આધાર સાથે રજીસ્ટર્ડ મોબાઇલ નંબર હોવો ખૂબ જ જરૂરી છે.
• ભંડોળ સામાન્ય રીતે PFMS (Public Financial Management System) પોર્ટલ દ્વારા ટ્રાન્સફર થાય છે.

મહત્વપૂર્ણ સૂચનાઓ અને સાવચેતીઓ (Important Notes & Precautions):

• ઓફિસિયલ વેબસાઇટ: ફક્ત અધિકૃત વેબસાઇટ https://scholarships.gov.in/Students નો જ ઉપયોગ કરો. કોઈપણ બીજી લિંક પર ક્લિક કરશો નહીં.
• અરજીની તારીખો: દરેક યોજનાની અરજી શરૂ થવા અને બંધ થવાની તારીખો જુદી હોય છે. NSP પોર્ટલની ‘અનાઉન્સમેન્ટ’ અને ‘સ્કીમ્સ’ સેક્શન નિયમિત તપાસો. સામાન્ય રીતે શૈક્ષણિક સત્રની શરૂઆતમાં (જુલાઈ-ઓક્ટોબર) ઓપન થાય છે.
• આધાર કાર્ડ: આધાર કાર્ડ NSP માટે ફરજિયાત છે.** તેની વિગતો શુદ્ધ અને અદ્યતન હોવી જોઈએ.
• બેંક ખાતું: ખાતું સક્રિય હોવું જોઈએ અને આધાર સાથે લિંક થયેલું હોવું જોઈએ. IFSC કોડ ચેક કરો.
• શાળા/કોલેજનો ભાગ: અરજીની સફળતા માટે શાળા/કોલેજ દ્વારા ઓનલાઇન ભલામણ કરવી અને દસ્તાવેજો ચકાસવા જરૂરી છે. અરજી સબમિટ કર્યા પછી શાળા/કોલેજ સાથે ફોલો-અપ કરો.
• ખોટી માહિતી: કોઈપણ ખોટી માહિતી અથવા દસ્તાવેજો આપવા પર અરજી રદ થઈ શકે છે અને ભવિષ્યમાં શિષ્યવૃત્તિ પર પ્રતિબંધ લગાવી શકાય છે.
• રિન્યુઅલ (Renewal): ઘણી યોજનાઓ માટે દર વર્ષે રિન્યુઅલ કરવું પડે છે. પાછલા વર્ષના ગુણ (Passing %) મુજબ પાત્રતા હોય છે. NSP પર જ ‘રિન્યુઅલ’ વિકલ્પ હોય છે.

નિષ્કર્ષ:

નેશનલ સ્કોલરશિપ પોર્ટલ (NSP) એ ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ, ખાસ કરીને આર્થિક અને સામાજિક રીતે નબળા વર્ગના વિદ્યાર્થીઓ માટે શિક્ષણના સપનાં સાકાર કરવાનું એક શક્તિશાળી સાધન છે. ગુજરાતના વિદ્યાર્થીઓએ પણ આ પોર્ટલનો સંપૂર્ણ લાભ લેવો જોઈએ. સાચી માહિતી, સમયસર અરજી, ચોક્કસ દસ્તાવેજો અને શાળા/કોલેજ સાથે સહકાર એ NSP શિષ્યવૃત્તિ મેળવવાની ચાવી છે. સાવચેતીપૂર્વક અરજી કરો અને તમારી શિષ્યવૃત્તિ પ્રાપ્ત કરો!

મહત્વપૂર્ણ લિંક્સ:

NSP અધિકૃત પોર્ટલ: https://scholarships.gov.in/Students